آشنايي با كامپوزيت ها (ويژگي ها وكاربردها)

چكيده:

        كامپوزيتها، موادي كه حاصل هوش و فراست و پژوهشها و تلاشهاي هزاران دانشگرند، هرروز بيشتر مايه شگفتي مي شوند: سبكترند، ودر برابر ضربه، خوردگي، ودماهاي بسيار بالا،مقاومت بيشتري دارند. يعني همان موادي هستند كه انسان هميشه آرزو مي كرده است. واژه كامپوزيت  composite  را مي توان چنين معني كرد: مركب، مخلوط، آميزه يا چندسازه، اما همين جا بايد تاكيدكرد كه كامپوزيتها، گرچه تركيبي از چند ماده هستند اما تركيب شيميايي نيستند بلكه درواقع مخلوط وآميزه اي ازچند ماده هستند

در فرهنگ متالوروژي كامپوزيت را موادمركب و مواد چند سازه معني كرده اند يعني موادي كه از اتصال دو يا چند ماده ساخته شده اند مثل سراميك و فلز، فيبرو فلز، پلاستيك و الياف شيشه، الياف كربن و پلاستيك،و.... ماده جديدي كه از اين اتصال بوجود مي آيد (يعني كامپوزيت) معمولا از چندجنبه كيفيت بهتري نسبت به اجزاي سازنده خود دارد مثلا مقاومتش در برابر ضربه يا حرارت بيشتر است. اولين كامپوزيت ساخت بشر كاهگل است كه مخلوطي ازكاه وگل وبراي اندود بام و ديوار بكارمي رفته است. اما كامپوزيتهاي پيشرفته جديد، ثمره نيازهاي پيشرفته جديد هستند. سازندگان اتومبيل، موشك يا سفينه هاي فضايي همواره مي كوشند استحكام رابا سبكي آشتي دهندو كامپوزيتها هم مقاومت زيادي در برابر فشار دارند وهم سبكترند. ابتدا از كامپوزيتها فقط در ساختن هواپيما، موشك وماهواره استفاده مي كردند، اما امروزه نقش كامپوزيتها در زمينه هاي ساختمان سازي، حمل ونقل، الكترونيك، صنايع دريايي ودهها زمينه ديگر بسيار افزايش يافته است. هرسال در جهان 4.6 ميليون تن كامپوزيت توليد مي شود.

كامپوزيتها را معمولا به سه دسته تقسيم مي كنند:  

1- كامپوزيتهاي پايه پليمري (تركيبي ازالياف شيشه ورزين)

2- كامپوزيتهاي پايه فلزي: كه درآنهايك فلزبا فلزديگري همراه مي شود

3- كامپوزيتهاي پايه سراميكي

 سهم صنايع مختلف در مصرف كامپوزيتها به شرح زير است:

     * صنعت ساختمان : 42 %

     * صنعت حمل و نقل :  30 %

     * صنعت برق :  17 %

     * ساير صنايع :  10 %

     * صنعت هوا فضا (كه خودبنيانگذار كامپوزيت است) :  1 %

مشخصات استثنايي كامپوزيت هاي خوب از جمله ناشي از شيوه ساخته شدن آنهاست.

درآغاز كامپوزيتهارا براي بهبود كيفيت كار موشكهاي نظامي ساختند، بعد در تسخيرفضا بكارگرفته شد، وامروزه همه عرصه هاي صنعت و زندگي روزمره را فتح كرده است: ازاتومبيل سازي تا پل وساختمان سازي، از هليكوپتر تا جليقه ضد گلوله، ازوان حمام تا كپسول هواي فشرده آتش نشانها. زندگي امروزي، ديگر بدون استفاده از كامپوزيتها ناممكن است.

گرد آوري ،تلخيص و تنظيم : علي اكبر جعفري